PROF. DR. ORHAN ÖZÇATALBAŞ

Geçen hafta Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli ile Ankara’da mütevazi bir kahvaltılı toplantıda görüşme şansımız oldu. Tabii Pakdemirli ismi; akademik ve özellikle siyasi hayatla ilgili olarak hafızalarımızda tazeliğini koruyor. Türkiye’nin kalkınma sürecinde 1980 ve 90’lı yıllara damga vuran siyasi bir akımın öncülerinden olan Prof.Dr. Ekrem Pakdemirli, bilim insanı kimliğiyle siyasetçi kimliğini doğru bir bileşimde buluşturmuş ender şahsiyetlerden biri olarak Türk siyasetine pozitif yönde kayda değer katkılarda bulunmuştu. Türkiye’nin 1946 yılında çok partili hayata geçmesinden itibaren 5 yıldan daha fazla iktidarda kalan 4 dönemden birinde, yani Anavatan Partisi iktidarı döneminde Manisa milletvekili olarak 4 dönem üst düzey görev almış biri olarak Pakdemirli, birikimi ve yönetimdeki etkinliğiyle saygın bir isim olarak Türkiye’ye önemli hizmetler vermişti. Ekrem Pakdemirli bir makine mühendisi olarak DPT Müsteşar Yardımcısı, 9 Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı, Başbakanlık Başdanışmanı, Ulaştırma, Maliye, Gümrük ve Devlet Bakanlığı görevleri yanında Büyükelçi olarak ta görev yapmıştı. Bunlara ek olarak tarıma olan ilgisi ve tarımsal faaliyette yenilikçi ve teknoloji geliştirmeye dönük uygulamalarda bulunması, kendisinin üretici kimliğini göstermesi bakımdan önemli olup, ayrıca amatör pilotluk gibi özelliklerinin olması ise çok yönlü kimliğini ifade ediyordu.

 

Yukarda ifade ettiğimiz Türkiye’nin kaos dayatan koalisyonlara teslim olmadığı dört dönemden biri olan Anavatan iktidarı döneminde, biz de tarım ekonomisi eğitimi alan bir öğrenci ve sonrasında akademisyen olarak iktisadi hayatla ilgili önemli kararlarda, dönemin Başbakanı Turgut Özal ve Adnan Kahveci ile birlikte Ekrem Pakdemirli isminin en fazla yer alan vizyoner şahsiyetler arasında olduğunu hatırlıyoruz, biliyoruz. Siyaset sonrasında ise Pakdemirli’nin tarım ve sanayi alanında, özellikle tarıma dayalı sanayi alanında üretici olmak yanında kendi işletmesini geliştiren ve sektöre katkı vermek üzere teknoloji üreten ve teknoloji transfer etmek üzere çalışan tutkulu bir yurtsever olarak çalışmalar yürüttüğünü görüyoruz. Öyle ki, Prof.Dr. Ekrem Pakdemirli yaptığı araştırma geliştirme çalışmalarıyla 2015 yılında zeytin üreticileri için hasat sürecinde çok önemli olan zeytin toplama makinesini geliştirmişti. Sonrasında ise zeytin hasat makinesini Akhisarlı zeytin üreticilerine tanıtımını yaptığı sırada geçirdiği kaza sonucu hayata veda etti, Allah rahmet eylesin.

 

Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli

Tabii yenilikçi ve teknoloji üretmeye aşık seçkin ve saygın bir şahsiyet olarak önemli izler bırakan Prof.Dr. Ekrem Pakdemirli tarımla fiilen uğraşmış ancak Anavatan iktidarı döneminde yürüttüğü pek çok üst düzey görev arasında tarım bakanlığı yer almamıştı.  

Bugüne gelindiğinde Pakdemirli ismini devlet yönetimine tekrar taşıyan isim ise oğul Bekir Pakdemirli oldu ve öyleki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ilk kabinesinde Türkiye’yi 2023 vizyonuna taşımak üzere Tarım ve Orman Bakanı olarak görev aldı.

 

Tarım Bakanlığı Önemli!

Tarım Bakanlığı’nın ilgi ve etki alanı son derece geniştir. Tarım gıda güvenliği ve sürdürülebilirlik gibi önemli konuları kapsaması nedeniyle insanlığın geleceğini etkileyen hayati bir sektör durumundadır. Bu bakımdan yeni Hükümet Sistemi Tarım Bakanlığı’nın güçlü bir vizyonla yola devam etmesi için önemli hedefler belirlemiş durumda...

Dünden bugüne özellikle Tarım Bakanlığı’na katkı vermek üzere pek çok çalışmada birlikte olduk. 2004 yılında gerçekleştirilen İkinci Tarım Şurası’nda Tarımsal Eğitim-Yayım-AR-GE komisyonu başkanı olarak görev yaparken dönemin Tarım Bakanı Prof.Dr. Sami Güçlü ile sonrasında Korkuteli’de kültür mantarcılığının geliştirilmesiyle ilgili olarak Mehdi Eker ile ve yine Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı kapsamında Ahmet Eşref Fakıbaba ile yararlı temaslarımız olmuştu.

 

Bu çerçevede yeni Hükümet Sistemi’nin ilk Tarım ve Orman Bakanı Dr.Bekir Pakdemirli ile samimi bir ortamda ülkemizin tarım politikalarının güçlendirilmesine yönelik olarak 5 Eylül 2018 tarihinde görüştük ve görüşme sırasında Sayın Bakan’ın çok yönlülüğünü, sorun çözme konusundaki karalılığını, ortak iş yapma kültürüne inancını anlamak mümkün oldu. Özellikle şahsen tarımsal bilişim dersini ziraat fakültesi dersleri arasına ilk koyan öğretim üyelerinden biri olarak, gıda sektörü ve tarıma olan yakın ilgisi yanında bilişim teknolojilerinin kalkınma ile ilişkileri konusundaki çalışmaları kayda değer bulduğumu belirtmek isterim. Kendisi uluslararası bir gıda şirketinde üst düzey yönetici olarak görev almış ve tarım ile gıda alanında yönetim tecrübesine sahip. Bilkent üniversitesi İşletme Fakültesi’ni, devamında Başkent Üniversitesi’nde işletme alanında yüksek lisans ve Celal Bayar Üniversitesi İktisat alanında ise doktora çalışmasını tamamlamış. Yine iletişim sektöründe üst düzey yöneticilik ve yönetim kurulu üyeliği yanında sosyal sorumluluk çerçevesinde görevler de almış. Örneğin Tarihi Kemeraltı, Türkiye Ruh Sağlığı Tedavi Vakfı, Anadolu Otizm Vakfı Mütevelli Üyeliği gibi çeşitli alanlarda katkı veriyor. Tabii merhum babası Prof.Dr. Ekrem Pakdemirli gibi amatör pilot olması yanında, gemi kaptanlığı ve dalış sporları yapmasının kendisine farklı olaylara farklı açılardan bakma şansı da getireceği söylenebilir.

 

Neler konuşuldu!

Tarım ve Orman Bakanı Dr.Bekir Pakdemirli ve uzman ekibiyle Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün bahçesinde mütevazı ve samimi bir kahvaltı sofrasında Ülkemizin tarım politikalarının güçlendirilmesi yönünde görüş paylaşımı ve öneriler oluşturmak üzere görüşüyor olmak önemliydi. Açık havada serin bir Ankara sabahında görüşmek, esasen kapalı salonlarda kısa süreli oturumlarda görüşmelere göre çok daha rahat bir etkileşim ortamı sağladı. Toplantıya TİGEM Genel Müdürü Ayşe Ayşin Işıkgece hanımefendi ve Bakan Danışmanı Özer Ataç beyefendi de katıldılar. Sayın Bakan ve ekibinin bizim gibi mesai kavramı olmaksızın çalışıyor olması ve önceki gece 01.30 da tamamlamış bir toplantının sabahında erken saatte bizimle kahvaltıda buluşuyor olmaları önemliydi. Bu tutum gönüllü ve amatör bir ruhla ancak profesyonel ilkeleri dikkate alarak çalışıldığını görmek bakımından anlamlıydı ve bir bakıma Bakanlığın ele aldığı konularda başarılı olacağı yönünde haber veriyordu. Tabii Bakanlık çalışanlarına ise “özveriyle çalışmanın değerli olduğu” mesajı gönderiliyordu…

 

 

Şimdi Sayın Bakanın konuşmalarında yer alan belli başlı konuları aşağıda sıralayalım istiyorum.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Türkiye’nin en önemli ve büyük bakanlıklarının başında geldiğini belirterek, Bakanlık ilgi alanlarının ne kadar önemli ve hayati olduğunu vurguladı ve Bakanlığın Türkiye’nin 2023 vizyonuna katkı vermek üzere azami gayretin gösterileceğini

 

Cumhurbaşkanlığı 100 Günlük İcraat Programı eylem planı içerisinde yer alan tarımla ilgili konularda hızla mesafe alınacağını 

 

Ülkemizin tarım politikalarının güçlendirilmesi yönünde uğraş içinde olunduğu bu amaçla mevcut bilgi birikiminden ve üniversitelerden yararlanılacağını

 

Tüm faaliyetlerde verimliliğin artırılması üzerinde durulduğunu,

 

Üretimi ve kaliteyi artırmak yönünde destekleme politikaların öne çıkarılacağını ve uygulanacağını

 

Antalya’nın tarım potansiyelinin ve teknoloji uygulamalarının farkında olunduğunu,

 

Dış dünya ile ilişkilerin geliştirileceğini, Türkiye’nin Sudan da gerçekleştireceği tarımsal girişimlerin tesadüfe bırakılmayacağını

 

Son haftalarda dolardaki kur artışının ilgili ilgisiz tüm alanlarda fiyat artışı yapan fırsatçıların doğmasına yol açtığı bunlarla mücadele edileceğini

 

Bakanlık bakımından esas olanın çiftçilerin yaşam standartlarını yükseltmek ve üretimde sürdürülebilirliği sağlamak olduğunu ve bunun yanında tüketicilerin uygun fiyatlı gıdaya ulaşımını ve gıda güvenliğini sağlamak olduğunu, bu amaçla bakanlık çalışanlarının masa başından ziyade alanda performans ortaya koymalarının önemi üzerinde durulduğunu

 

Üniversitelerin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgi alanındaki lisans programlarından mezun olan gençlerin mutlaka devlette çalışmak isteğinde olmak yönünde beklenti içinde olmalarının istihdam üzerinde baskı oluşturduğunu, bakanlığın ilgi alanındaki mezunların girişimci olarak iş piyasasında yer almaları yönünde eğitim programlarının düzenlenmesinin önemli olduğunu,

 

Konunun Yükseköğretim Kurumu Başkanlığıyla görüşülerek  Üniversitelerin sektör için daha donanımlı eleman yetiştirilmesi konusu üzerinde durulmasını isteyeceklerini belirttiler.

 

Pekala genel olarak paylaştıklarımız neydi!

Alanımızla ilgili konularda biz de genel görüş paylaşımında bulunurken özellikle bazı köşe yazılarımızda (örneğin Tarımın saygınlığını artırmak, Tarım ciddi iştir, romantizmi kaldırmaz, Üniversitenin toplum rolü gibi konularda) ve akademik makalelerimizde ele aldığımız temel düşüncelerimizi paylaşma imkanı bulduk. Bu çerçevede önemli gördüğümüz 16 proje konusunu içeren bir dosya sunarak, aşağıda başlıklar halinde sıraladığımız bazı konularda görüş paylaşımında bulunduk.

 

Tarımın ciddi bir iş olduğunu ve temel konularda uzmanlıkların oluşmasının önemli olduğunu

 

Tarım danışmanlığının önemli ve sürdürülebilir hale gelmesi gerektiğini ve Bakanlığın Ziraat Odaları ve diğer üretici örgütlerine verilen desteğin önemli olduğunu

 

Bakanlık teknik personelinin mesleklerini alanda çalışarak yerine getirmelerinin önemli olduğunu ve başarının ödüllendirilmesini,

 

Üniversite ve lisans öğretiminde niteliğinin geliştirilmesi ve  uygulamalı eğitimin öne çıkarılarak yetkin elemanların yetiştirilmesi gerektiği

 

Ziraat, Veteriner ve Orman gibi ilgili fakülteler arasında, üniversite v araştırma kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması gerektiği

 

Antalya’nın Türkiye’nin tarım sektörü bakımından üretim, ihracat, istihdam gibi yönlerden çok önemli role sahip olduğu, örtü altı üretimde ve kültür mantarı yetiştiriciliğinde Antalya’nın üretim merkezi olduğu bu nedenle Antalya’da tarımın ülke ekonomisine  katkısının sürdürülebilir kılınması için çalışılmaya devam edilmesi gerektiği

 

GAP Bölgesinde Kalkınma Bakanlığı adına yaptığımız çalışmalardan bahisle üretici örgütlerine dayalı yayım sisteminin geliştirilmesi

 

GAP bölgesinde sulama etkinliğinin sağlanmasının hayati olduğunu, Harran ve Aşağı Ceylanpınar ovalarındaki genel sorunlara çözüm olacak çalışmalara önem verilmesi

 

Tarım ürünlerinde markalaşma üzerinde durulması ve bu amaçla coğrafi işaretler ve organik tarım sertifikalı üretim üzerinde durulmasının yararlı olacağı

 

Markalaşma konusunda süt ve peynir sektörü üzerinden örneklendirme yaparak, bu alanda ihracatın geliştirilmesi yönünde çalışılması gerektiği

 

Yöresel ürünlerin değerlendirilmesi ve küresel pazarda rekabet edebilecek araç ve yöntemlerin uygulanması

 

Tarımda geleneksel yönetim anlayışından özellikle orta ve büyük ölçekli işletmelerde profesyonel işletmeciliğin benimsetilmesinin ve yaygınlaştırılmasının önemli olduğunu

 

Alternatif geçim kaynaklarının geliştirilmesinin kırdan kente nüfus akışını önleyeceğini (bu çerçevede Bakanlık Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün IPARD kapsamında yürüttüğü Kırsal Ağ Kurulumu Projesi kapsamında yer alan Isparta Güneykent ve Kuyucak’ta gül ve lavanta yetiştiriciliği ve kırsal turizmde kat ettiği mesafenin önemli olduğunu) ve Antalya Korkuteli’de kültür mantarı yetiştiriciliğinin Türkiye üretiminin yaklaşık yarısını üretir hale gelmesinde olduğu  gibi başarı hikayelerini artırmak gerektiğine yönelik bazı konuları paylaşmış olduk.

 

Temel çıkarım ve sonuç

Görülüyor ki; Tarım ve Orman Bakanlığı yeni yönetimiyle Türkiye’nin sosyo-ekonomik bakımdan tarım sektöründen beklediklerini karşılamak yönünde kararlılık içerisindedir ve bu beklentileri gerçekleştirmek için mesai kavramı olmaksızın koşmaktalar. Burada özellikle 2023 ve 2053 vizyonuna en yüksek katkıyı verecek bir anlayışla sürecin yönetilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu süreçte çok yönlü ve çok disiplinli yapısıyla tarım sektörünün sosyo-ekonomik ve çevresel hassasiyetleri yüksek milli ve vizyoner bir bakışla  yönetilmesi büyük öneme taşımaktadır. Bu çerçevede başarılı olacağına inandığım Sayın Bakan’a ve ekibine kolaylıklar diliyorum.