-
DR SİNE ARAS AKTEN
Tarih: 24-03-2023 11:13:00
Güncelleme: 24-03-2023 12:20:00
Yerli Ve Milli
#toblerone hikayesi
Sene 1990,
Rahmetli Babam bir gece eve elinde prizma şekilli, çubuk gibi bir çikolata ile geldi. Sert ve yenilmesi zor, fakat çok lezzetli. İlk o gece tanıştım. Toblerone ile… Saatlerce kutusuna baktığını hatırlıyorum. Kutu üzerinde bir dağ resmi vardı. Babama sordum. ‘Ağrı Dağı mı? Öyle bir kahkaha patlattı ki…‘Hayır.’ dedi. ‘İsviçre Dağları, Alpler, olsa gerek!’ Benim abuk sabuk sorularıma alışkındı fakat bu yanıt ne beni ne onu tatmin etmiş olsa gerek. O meşhur Büyük Laurusse Ansiklopedi‘si açıldı…Toblerone tarandı. Ve bulundu. Firmanın paketindeki dağların #matterhorn Dağları olduğunu ve İsviçre’nin en büyük dağı olduğunu öğrendiğim gece.
14.692 feet, yükseklikte.
Paketteki dağ bu. 1970’ten beri kullanıyor paketler üzerinde.. 1908 yılında #thedortobler kurmuş bu çikolata markasını. 100 yılı aşkın hizmet veriyor.
Fakat artık o dağın paketlerde kullanılmasını İsviçre Devleti yasakladı. 2000’lerde başlayan üretimde globalleşme İsviçrelileşme konusunda eksikleri olduğu tespit edilen bu ünlü markayı vurdu.
Milli ve yerli olamadığı gerekçesiyle İsviçre Kanunları gereği İsviçre ‘ye özgü olan bu dağların paketlerden alınması kararı oldu. Firma şoktaydı. 50 yıla aşkın markalaşmış neredeyse çikolatanın şeklinin bile dağ modelli olmasıyla bilinen bu durum büyük zarara sokacaktı.
Kanuna göre bir malın içeriğinin çikolata gibi sütünün isviçreden ve ek maddelerin %80’nın İsviçre den olması şarttı.
Ve olan oldu. Çetin bir dava süreci başladı. Dava açıldıkça Toblerone ‘nun Türkiye temsilcilikleri de karıştı.
Usulsüzlüklerin Hindistan ve Türkiye’den olduğu bildirilen vakalar patladı…
İsviçre Devleti’nin başka bir devletin ürün politikalarına ne kadar karışabileceği de tartışılıyor…
Sene 1995, Babam kalp krizi ile öldü. Eve artık çikolata da gelmez oldu.Onun aldığı bu çikolatanın kabı ile yaptığım bir maketi odamdaki masaya koydum.
Ara ara bakarken bir habere denk geldim. İsviçreli bir bakanının istifa haberi… Bakan Sahlin devletin tahsis ettiği kredi kartı ile (200 Kron=368 TL)lik bir çikolata almış. Toblerone.
Yerli ve milli mi bilemem ama terli bir bakan utanabilir. Öyle ki istifa edebilir.
Ar damarı ile çikolata arasında yakın bir ilişki vardır. Baştan çıkaran lezzeti ile çikolata tarihteki yerini Kakao’ya borçludur. Aztekler’e…Yeni dünyanın eski uygarlıklarının ağzını tatlandırırken, arsız sömürgeci zihniyetin elinde farklı bir güç kazanan çikolatanın gün gelip bir bakanı utandıracağı akıllara gelmezdi..Ama utanabilmek bir medeniyet göstergesidir.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
FACEBOOK YORUM