MÜJDAT ÇOBANOĞLU

Bu gün insanların birlikte yaşamının en çok ihtiyaç duyduğu saygı temelli, Dini, ahlaki, örf ve adetlerin yok sayıldığı/ yok edildiği haklının değil güçlünün haklı sayıldığı medeniyet, demokrasi, insan hakları denildiğinde ders vermeyi görev sayan ben merkezci, egoist kendi mutluluk ve maddiyat odaklı hayatını devam ettirmek için herşey mübah "cahiliye zihniyeti". Dünya'nın sonunu hergün, her saat adım adım yaklaştırmakta.

Bu egoistçe yaşam karşımıza Savaş baronları, Uyuşturucu Baronları, Her türlü Kaçakçılık, Sahtecilik, İnsan ticareti, Kumar, İnsan organları kaçakçılığı, Yasadışı maddeler ve ürünler, Kadın ticareti gibi bu listeye daha birçok haksız kazanç,  kolay emeksiz ter dökmeden en önemlisi; ülkeleri  maddi ve manevi sömürerek; vergi ve sağlık sistemini derinden etkileyen ve birilerinin ölmesi veya zor şartlar altında yaşam sürerek, diğer insanların ölüsünden, dirisinden kısaca sırtından geçinmeye mahkum ederek, onları "insan" yerine değersiz bir varlık haline döndürerek, kendilerine madden bağımlı hale getirmesi ile Dünya'yı sömürerek semirmelerini izlemeye devam ediyoruz.

Bağımlılık ve bağımlılık ile mücadele  derken Yeşilay İzmir şubesinin yeniden yapılanma süreci ile Yeşilay İzmir şube başkanlığına seçilen Prof.Dr. Dilek Takımcı önderliğinde herbiri birbirinden değerli yönetim kurulu ile yaptığımız ilk toplantı maalesef  beni dehşete düşürdü. Birkaç istatistiki bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Türkiye 15 yaş üstü nüfusta sigara kullanım oranlarında 1. sırada yer alıyor.Tabloda yüzde 28’lik oranla birinci sırada yer alan Türkiye’yi, yüzde 27,6 ile Endonezya ve yüzde 25,8 ile Rusya takip ediyor.

alkol kullanan 15 yaş ve üstü bireylerin oranı 2019 yılında %14,9 iken 2022 yılında azalarak %12,1 oldu. Bu oranın 2022 yılında erkeklerde %18,4, kadınlarda ise %5,9 olduğu tespit edildi. Alkol kullanmayan bireylerin (daha önce kullanan ve hiç kullanmayanlar) oranı ise, 2019 yılında %85,1 iken 2022 yılında artarak %87,9 oldu. Tüik

 Kumar bağımlılığı nedir?

Kumar, bir bireyin daha da değerli bir şey elde etme umuduyla değerli bir şeyi riske atmasıdır. Kumar bağımlılığı, kişinin hayatını olumsuz etkilemesine rağmen kumar oynamaya devam etmesi duyduğu için kontrol edilemez bir dürtüdür. Kumar bağımlılık yapar çünkü beynin ödül sistemini uyuşturucu veya alkol gibi uyarır. Aslında, kumar bağımlılığı dünya çapında en yaygın dürtü kontrol bozukluğudur.

Geçmişte, psikiyatri topluluğu genellikle kumar oynamayı bir bağımlılıktan ziyade bir zorlama, yani fiziksel zorunluluktan ziyade yoğun bir dürtü tarafından motive edilen bir davranış olarak görüyordu. Bununla birlikte, araştırmalar kumar bağımlılığının alkolizm ve uyuşturucu bağımlılığına başlangıçta düşünülenden çok daha fazla benzediğini ortaya çıkardı.   

Sanal Kumar siteleri

Dünyada  milyonlarca kişinin bağımlısı olduğu, İnternet üzerinden bahis siteleri aracılığıyla oynanabilen sanal kumar, bir süre sonra kurtulmanın kolay olmadığı bir bağımlılık haline gelebiliyor. Uzmanlar, aile ve arkadaşlardan destek almanın bu bağımlılıktan kurtulmak için en etkili yollardan biri olduğunu belirtiyor.

Dünyayı etkisi altına alan ve gizli bir bağımlılık olan sanal kumar, Madde bağımlılığının aksine, sanal kumar bağımlılığının daha az fiziksel belirtisi olduğunu ve daha dikkatli davranmak gerektiğini söyleyen uzmanlar, sanal kumar bağımlılarının da, tıpkı diğer maddelere bağımlı olan kişiler gibi ruh halinde değişim, konsantre olamamak, depresif davranma, kontrol kaybı gibi belirtiler gösterdiğini belirtiyorlar.

  Kumar Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Bir kumar bağımlılığının tanımlayıcı unsuru, insanların kumar oynamaya tamamen kapılması ve olumsuz sonuçlarına rağmen kumar oynamayı bırakamamalarıdır. Kumar bağımlılığından muzdarip olanlar genellikle kumardan kaçınamayacaklarına veya kumar oynamayı bırakamayacaklarına inanırlar.

Kumar bağımlılığının yaygın belirtileri şunları içerir:

Kumarla takıntılı bir biçimde meşgul olmak,

Aynı heyecanı yaşamak için artan miktarda parayla kumar oynama ihtiyacı duymak,

Başarısız bir şekilde kumarı kontrol etmeye, azaltmaya veya durdurmaya çalışmak,

Kumar oynayamadığında huzursuz veya sinirli hissetmek,

Sorunlardan kaçmak veya çaresizlik, suçluluk, endişe veya depresyon duygularını hafifletmek için kumar oynamak,

Daha fazla kumar oynayarak kaybedilen parayı geri almaya çalışmak,

Kumar nedeniyle önemli ilişkileri veya okul / iş fırsatlarını tehlikeye atmak veya kaybetmek,

Kumar parası almak için hırsızlık veya dolandırıcılığa başvurmak.

Kumar bağımlısı insanlar kaybettiklerinde kendilerini yeniden oynamamak için durduramaz veya bir kayıp limiti belirleyemez; kendilerini paralarını geri almaya çalışmak için oynamaya devam etmek zorunda hissederler. Çoğu durumda, kişi amaçlanandan daha fazlasını kaybeder, kaybedilen para miktarı için kendisini suçlar ve daha sonra daha fazla kumar oynayarak kayıpları telafi etmeye çalışır, bu da daha fazla para kaybına neden olur. Bu yıkıcı döngü birçok olumsuz sonuca yol açar.

Kumarın Zararları

Kişiye;

Psikolojik sorunlara yol açar.

Diğer bağımlılıklara kolayca bulaşma ihtimali kuvvetlenir (Alkol, sigara gibi).

Kazanma hırsıyla bencil ve menfaatçi bir hale gelen birey kendine ve çevreye zarar vermekten kaçınmaz.

Kumar tutkusu yüzünden ailesine ve çevresine karşı sorumluluklarını yerine getirmez.

Fizikî zararlarla neticelenebilecek karmaşık bir ilişkiler ağına dahil olur (Bu tür sektörlerin kimlerin elinde olduğu bilinmemekte ve kişi kazananın olmadığı bir dünyanın içine itilmektedir).

Maddi kayıp ile birlikte kişi; kendisine, ailesine ve topluma karşı zararlı hale gelir.

Aileye;

Ailedeki güven ortamı kaybolur.

Ailede maddi kayba yol açar ve bu kayıplar yüzünden psikolojik, ailevî ve toplumsal sorunlar ortaya çıkar (boşanma, aile içi şiddet gibi).

Kumarın finansmanı için girişilen ilişkiler aile düzenine ve bireylerine yansır.

Topluma;

Haksız kazanç meşru hale gelir; kolay kazanç yeni nesillerin ideali haline gelir.

İllegal yapı ve organizasyonlar bu yollarla güç ve servet kazanır.

Çalışma, alın teri, hak ve hukuk gibi toplumun temeli olan anlayışlar itibardan düşer.

Toplumsal ahlâk yara alır.

Menfaat ve kazanma hırsı bütün toplumsal ilişkilere yansır.

Toplumdaki huzur ve güven zedelenMadde bağımlılığının en önemli zararı zehirlenmeler ve bunun sonucu olarak ölümdür. Maddeler, beyni etkileyerek dikkati yoğunlaştırmayı bozar,hız ve mekan kavramını etkileyerek kazalara neden olabilir. Konuşma ve hareket bozuklukları yapabilir. Sara nöbetlerine neden olabilir.

Birleşmiş Milletler (BM), dünya genelinde 2021'de her 17 kişiden birinin uyuşturucu kullandığını ve son 10 yılda uyuşturucu kullanımının yüzde 23 arttığını belirtti. 2023

Türkiye'de uyuşturucuya başlama yaşı " 9"   "Anne Babalar DİKKAT"

Narkolog Raporuna Göre Katılımcıların İlk Defa Uyuşturucu Temin Ettikleri Yer ‘Arkadaş Ortamı’Uyuşturucu maddeye kullanmaya başlama yaşı bakımından 15-24 yaş döneminin en riskli grup olduğu vurgulanıyor.  Polis tarafından adli işlem yapılan anket katılımcıların arasında bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı, 2020 yılında %73,6 iken 2021 yılında ise %73,7’ye çıktı

2021 yılında kendi evinde uyuşturucu madde kullanan kişilerin %82,2’si, 2022 yılında ise %83,6’sının aile fertleriyle birlikte yaşadığı görülmüştür. Kadınlar arasında uyuşturucu kullanım yaygınlığı erkekler ile karşılaştırıldığında çok daha düşük orandadır.

Ülkemizde uyuşturucu ile mücadele alanında yapılan harcamalar kurumların genel bütçelerinden karşılanmaktadır. 2020 1.840.513.297 TL, 2021  2.340.421.544 TL

2022 yılı kamu harcamaları, 2021 yılına oranla yaklaşık %82,2 artışla 4 milyar 264 milyon 683 bin 725 Türk Lirası olarak gerçekleşmiştir.

Uyuşturucu ile mücadelede bu görünmeyen taraf ise parçalanan aileler, devasa sağlık harcamaları, çok büyük iş kayıpları ve en önemlisi gencecik yitip giden hayatlar.

Ne yapmamalı?

Kabullenmeme-İnkâr: "Yok, benim çocuğum asla kullanmaz."

Kendini ve eşini suçlama: "Bu çocuk senin yüzünden böyle oldu." "Biz iyi anne-baba olamadık."

Hayal kırıklığı, çaresizlik duygusu: "Ben seni bunun için mi yetiştirdim?" "Her şey bitti, artık hiçbir şey eskisi gibi olamaz."

Öfke: "Benim böyle bir çocuğum olamaz!"

Çocuğu suçlama ve aşağılama: "Senden hiçbir şey olmaz."

Uç kararlar alma: "Okul hayatın bitti."

“Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim (YYBE) Programı” öğrencilerin bağımlılık riskinden uzak bir yaşam sürmesini, olumlu davranış değişiklikleri ve alışkanlıklar kazanmasını, kendini riskli ortam ve durumlardan korumasını sağlayacak etkinliklerden oluşan okul temelli, koruyucu – güçlendirici bir eğitim programıdır

Programın geliştirmeyi hedeflediği yaşam becerileri, • Olumsuz Duygularla Başetme, • Öz Farkındalık ve Beden İmajı, • Akran İlişkileri,

Yeşilay kamp faaliyetleri kapsamında; çocuk ve gençleri uyarmak ve onları da bu mücadeleye dâhil etmek amacıyla kurduğu Genç Yeşilay Topluluğu, farkındalığın toplum katmanlarında yaygınlaştırılması amacıyla ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite seviyelerine uygun olarak kamp aktiviteleri, eğitim faaliyetleri ve görünürlük çalışmaları gerçekleştirmektedir.

“Yeşilay Elçileri”  Proje, bağımlılıkla mücadelede toplumun yerel dinamiklerini, mahalle esnaflarını harekete geçirerek toplumun mücadele bilincinin artırılmasını ve bu yolla bağımlılıkları önlemeyi hedeflemektedir.

Yeşilay tarafından 2022 yılında ailelere bağımlılıklarla ilgili farkındalık kazandırmak, bağımlılıktan koruyucu ebeveynlik becerilerini desteklemek amacıyla önleyici ve güçlendirici bir rehber olan Bağımlılıklardan Koruyan Aile Rehberi geliştirilmiştir.

Tedavi Gören Kişilerin Çalışma Durumlarının Dağılımı -%- (Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, 2023). 2022 yılında tedavi gören kişiler iş durumlarına göre incelendiğinde; • %15,2’sinin işsiz olduğu, • %45,1’inin düzenli bir işinin olmadığı, • %35,4’ünün düzenli bir işi olduğu, • %3,1’inin de öğrenci olduğu görülmüştür.

2022 yılında tedavi gören hastaların tedavi gördükleri madde türlerine göre dağılımları incelendiğinde; • %37,4’ünün eroinden (2021 %43), • %37,8’inin metamfetaminden (2021 %25,6), • %7’sinin esrardan (2021 %11,6), • %1,3’ünün sentetik kannabinoidden (2021 %5,8), • %7’sinin diğer opiyatlardan (2021 %4,2), • %2,9’unun kokainden (2021 %2,7), • %0,6’sının ecstasyden (2021 %0,8), • %0,7’sinin uçucu maddeden (2021 %1,1), • %5,4’ünün ise diğer maddelerden (2021 %5,2) tedavi olduğu görülmüştür.

Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) Ayaktan psikososyal tedavi hizmetine örnek olarak, Türkiye’nin birçok ilinde yaygınlaşmakta olan YEDAM mevcuttur. Türkiye Yeşilay Cemiyeti’nin bir projesi olarak kurulan YEDAM, bağımlılara, bağımlı ailelerine ve bağımlılık riski taşıyanlara psikososyal hizmet sunmaktadır. Bağımlılıktan kurtulma ve tekrarı önleme üzerine yapılandırılmış bir sistemi olan YEDAM, 2022 sonu itibarıyla 81 ilde ve KKTC’de olmak üzere toplam 105 merkezde faaliyetini sürdürmektedir.

 YEDAM’da, öncelik alkol ve madde bağımlıları olmakla birlikte 2019 yılı itibarıyla internet ve tütün bağımlılığı, 2020 yılı itibarıyla kumar bağımlılığı ile mücadele hizmeti de verilmeye başlanmıştır. 2022 yılında ise kumar bağımlılığı olan bireylerle ilgili psiko-eğitim ve bireyler arası paylaşımı amaçlayan Kumar Grup Terapi uygulaması geliştirilmiştir.

2022 yılında 246 madde bağlantılı ölüm olayının %56,9’unda (140) metamfetamine, %27,2’sinde (67) eroine, %18,7’sinde (46) ise ecstasye rastlanmıştır. İki ünlü Amerikalı terör uzmanı tarafından kaleme alınan ve Amerikan ve Türk terör uzmanlarının görüşlerine de yer verildiği ‘‘THE PKK’’ adlı kitapta PKK’nın narkotikten elde ettiği yıllık gelirin 500 milyon Avro ile 2,5 milyar Dolar arasında değiştiği vurgulanmıştır. Aynı kitapta eski bir Alman Başsavcısının ifadesinden yola çıkarak, Avrupa’da yakalanan uyuşturucunun %80’inde PKK/KCK-PYD/YPG bağlantısı olduğu ve bu paranın çoğunluğu ile silah alındığından söz edilmektedir

İnternet bağımlılığının en önemli nedeni nedir?

Yalnızlık ve sosyal izolasyon: İnternet bağımlılığına neden olan en önemli faktörlerden biri yalnızlık ve sosyal izolasyondur. İnternet, insanların sosyal hayatından uzaklaşmasına ve yalnızlığa itebilir

Insanların yüzde kaçı internet bağımlısı?

Türkiye'de internet bağımlılık oranı %13 (%95 GA: 0.11; 0.14) olarak saptanmıştır. Bölgeler incelendiğinde; Ege ve İç Anadolu bölgesi %17, Karadeniz %14, Marmara %13, Akdeniz %11, Doğu Anadolu %5 ve Güneydoğu Anadolu %3 oranlarında internet bağımlılığı saptanmıştır.

İnternet bağımlılığı nelere yol açar?

PSİKOLOJİK ETKİLER

Depresyon.

     Anksiyete bozuklukları

    Suçluluk duygusu.

    Yalnızlaşma.

    Dış dünyadan ve çevreden izole olmak.

    İş ve sorumlulukları yerine getirmemek, ertelemek veya aksatmak.

    Zaman kavramını yitirmek.

    Ani duygu değişiklikleri.

12 Ocak'ta başlayacak olan, üç aylar kameri takvime göre Recep, Şaban ve Ramazan aylarıdır. Mübarek Üç Aylar rahmet dalgalarının coştuğu manevi huzur ve sükûnun kalplere indiği, ilahi rahmetin taştığı aylardır. Bu aylar girince, müminlerin kalplerini manevi bir hava kaplar, ruhları şenlenir. Bu mübarek aylar içerisinde öyle feyizli ve bereketli geceler vardır ki Cenab-ı Hakk’ın rahmeti ve huzuru bu gecelerde müminler üzerine yağmur gibi yağar.

Peygamber Efendimiz Sallalahu Teala Aleyhi Vesellem, Efendimiz hazretleri  Üç Aylar’ın birbirinden güzel olan özelliklerini şu şerefli sözleri ile açıklamıştır:

“Recep ayının sair aylar üzerine fazileti, Kur’an’ın öteki kitaplar üzerine fazileti gibidir. Şaban’ın öteki aylar üzerine fazileti, benim diğer Peygamberlerin üzerine faziletim gibidir. Ramazan’ın sair aylar üzerine fazileti, Allah-u Teâlâ’nın yarattıkları diğer şeyler üzerine fazileti gibidir.”

Hazreti Muhammed Sallalahu Teala Aleyhi Vesellem, Efendimiz hazretleri  'Ya Rabb, Recep ve Şaban ayını bizim için bereketli kıl, mübarek eyle ve bizi Ramazan ayına ulaştır.' diye dua ederdi.

12 Ocak'ta başlayacak olan, Üç aylarımız, Tüm islam alemine ve Ülkemize,  hayırlı olması dileklerimle, Dualarımız kabul ve İbadetlerimiz makbul olsun. Üç aylarımız  Mübarek olsun İnşaAllah.

İnsanların kendi ellerinin (irade ve ihtiyarlarıyla) yaptıkları işler (günahlar) yüzünden, karada ve denizde fesad meydana çıktı ki,  Allah, işledikleri günahlardan bir kısmının cezasını (dünyada) onlara taddırsın. Olur ki (küfürden ve işledikleri günahlardan tevbe ederek) dönerler.

Rûm Suresi 41. Ayet - Kuran Meali

Kaynak: ANKARA – 2023 EGM Yayın Katalog No: 763 NSB Yayınları: 52 Yayın No: 2023/7,    Yeşilay