PROF. DR. ERDAL FIRAT

Stratejik yönetimle işletmeler üretim faaliyetleri, firma için belirlenen temel ve rekabetçi stratejiler uygulanma aşamasında kendisine destek veren alt stratejilere sahip olmalıdır. Bu stratejiler işletmenin doğumundan, yaşamını sürdürebilmesi ve rekabet üstünlüğü sağlaması için mükemmel bir işleyişle katkı sağlamalıdır. Stratejik yönetimde belirlenen stratejiler kendi alt stratejilerini geliştirmeli, ana stratejiyle alt stratejiler birbiriyle uyumlu bir şekilde kendi alt, işlevsel stratejilerini geliştirebilmelidir.

Günümüzde yönetim kavramı stratejik olarak bir değer kazanmaya başlamış olup bu da işletmelerin aldığı her karar ve faaliyeti kapsar konuma getirmiştir. Stratejik yönetimin işletmelerin her alt faaliyeti için geçerli olmaya başlaması ile temel faaliyetlerde uygulanacak stratejilerde önem kazanmaya başlamıştır.

Günümüz dünyasında sosyal olaylarla patlak veren halkların yönetimleri bir bir alaşağı ederek demokrasinin kendi ülkelerine gelmesini, yönetime halkın katılımını sağlanması, diktatörlerin bu yeni dünya düzeninde eskisi kadar rahat olamayacaklarını yakın süreçte tüm dünya kamuoyuna göstermiştir. 11 Eylül saldırıları sonucunda Afganistan ve Irak işgal edilerek artık dünyanın eskisi gibi olmayacağı anlaşılmıştır. Yeni dünya düzeninde artık ülkeler birbirlerine daha yakın, global ekonomideki en küçük olumlu/olumsuz değişkenler ülkeleri anında etkilemektedir. McLuhan’ın teorisi, Global Köy (The Global Village) kavramıdır. 1960’lı yıllarda McLuhan tarafından oluşturulan bu kavram, kitle iletişim araçlarının kullanımının toplum tarafından hızla yayılacağını ve dünyayı küresel bir köye dönüştüreceğini açıklamak için üretmiştir. McLuhan’ın açıkladığı teori global ekonomide de kendini büyük ölçüde haklılığını hissettirmiş ve ülkelerin veya firmaların olumlu veya olumsuz değişimlerinde tüm dünyaya hızlıca yayılması çok etkili sonuçlar doğurmaktadır. Firmaların rekabet üstünlüğü elde edebilmek için işletmeler faaliyetlerini belirli stratejiler üzerine kurmak zorunda kalmışlardır. Sürekli değişimleri hisseden, kendini sürekli dinamik tutan, değişen şartlarda firma reflekslerini doğru kullanan, çevreye, insanlara daha duyarlı olan işletmeler varlıklarını sürdürebilir olabilmektedir.

Stratejik yönetim işletmenin çevresinde olan değişimlere hızla tepki verebilme kabiliyeti, işletmelere günümüz zorlu rekabet karşısında büyük avantaj sağlamaktadır. İşletmeler stratejik yönetim anlayışını benimseyerek, sürdürülebilir rekabet avantajı işletmeleri farklılaştıracaktır. Küresel veya lokal zorlu piyasa şartlarında stratejik yönetim anlayışını benimsemiş işletme kendisine gelebilecek tehditleri azaltabilme kabiliyetine sahip olacaktır. Stratejik yönetim anlayışı ile işletmeler gelecekteki firma ile ilgili hayati kararları (yeni pazarlara yatırım, lokal veya küresel krizlere) karşı dinamik olacak ve doğru karar vermesini ve öngörülere sahip olacaktır.

Stratejik yönetim işletmelerin belirledikleri hedeflere dikkatli ve tutarlı bir şekilde yürüyerek belirledikleri amaçlarını gerçekleştirebilmesi ve kendi kaynaklarını etkin kullanabilme yetisi bakımdan gerekli kılar.

Firmaları yöneten üst tepe yöneticilerinin başarısı için stratejik yönetim olmazsa olmazdır. Stratejik yönetim, kurumun vizyonunu ön plana çıkararak firmanın geleceğini belirlemede ortam ve fırsatlar sağlamaktadır.

Stratejik yönetim sayesinde; firmanın içinde bulunduğu şartlarda etkisiz bir konumdan çıkarak sürece direk etki eden ve firmanın geleceğini belirleyebilen bir konuma gelmektedir.

Stratejik yönetimde uzun vadeli bakışlar açısından yaklaşım gösterildiğinde, firmalar küresel ekonomide değişen olumlu olumsuz şartlardan asgari düzeyde etkilenirler. Kararlar ana hedefler doğrultusunda belirlendiğinden, işletme kaynaklarının ve belirlenen hedefe ulaşmak için atılan adımlar işletme içindeki arada alınacak kararlarda ortadan kalkar. Stratejik yönetim, işletmelerin kurumsal kimliğinin gelişmesini, markalaşmasını en önemlisi pazarda işletmenin saygınlığını artmasını sağlar.

Rekabet ortamının etkili bir şekilde hüküm sürdüğü pazarlarda işletmelerin başarısı, şüphesiz kendilerini, ürün ve hizmetlerini rakiplerinden farklılaştırmalarına ve tüketici gözünde farklılık yaratarak talep edilebilirliklerin artırmalarına bağlıdır.

Yaşanan söz konusu rekabet koşullarına uyum sağlamakta işletmeler tarafından kullanılan ürün stratejisi ve üretim stratejisi işletmelerin sürekliliği açısından oldukça önemlidir. İşletmelerde üretim faaliyetleri, seçilen temel ve rekabetçi stratejilerin uygulanmasına destek veren alt stratejilere sahip olmalıdır.