VAHAP DABAKAN

Türkiye de her zaman olduğu gibi fesat grupları yine boş durmadı. Türkiye Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, yönetiminde atılan adımlar ekonomi ve enflasyonu düzeltmeye başladıkları anda fısıltı gazeteleri ve dedikodular başarılı bir Merkez Bankası Başkanını istifaya götürdü. Cumhurbaşkanı Erdoğan anında bir Başkan atadı. Başkan atanır atanmaz hemen dedikodular ve karalamalar başladı. Diliniz kopsun o çeneniz kırılsın. Biraz susmayı ve beklemeyi bilin…

Türkiye Merkez Bankası faizleri belirlerken Dünya Merkez Bankalarını da kontrol altında tutarak hareket ediyorlar. O nedenle bende Dünya ülkeleri merkez bankalarının faiz durumlarını incelemek istedim. Ülkelerin merkez bankaları fiyat istikrarını sağlamakla sorumlu önemli kurumlardır. Ülkelerin ekonomik yapısı ve fiyat genel düzeyindeki istikrarı korumak ve düzenlemek görevleridir. Diğer en önemli görevleri ise faiz oranlarını değiştirme yetkisidir… Piyasalara böylece para arzına göre genişletme ve daraltma yapar. Ekonomilerin genel kuramı arz ve talep dengesi için terazinin dengede olmasıdır…

Odak Döviz Genel Müdürü Ekonomist Bilal Doğan ile sohbetimiz sırasında bu gelişmeleri anlatıyor. İsterseniz sözü Bilal Doğan’a bırakayım: Türkiye Merkez Bankası, yetilileri iyi yolda devam ediyor. Merkez bankaları faiz oranını artırdığı zaman yatırımcılar mevduata para yatırmak için diğer yatırımlardan vazgeçerler ve mevcut paralardan, o ülke paralarına geçerek mevduata para yatırırlar. Bununla beraber paranın değeri ise teorik olarak talep arttığı için yükselecektir. Bu paralar mevduat hesaplarına bankalara yatırmaya başlarlar. Doğal olarak talebi yükselen para biriminin değeri de bu itibarla kaçınılmaz şekilde yükselmeye başlar. Benzer şekilde faiz oranı düştüğünde de paranın değeri düşecektir. Ancak “faiz iner para birimi değer kaybeder ya da faiz artar para birimi değer kazanır” düşüncesi, sürecin sadece teorik kısmıdır…

Amerika, İngiltere ve Avrupa Merkez Bankaları gibi dünyanın en fazla takip edilen merkez bankaları iletişim politikasını verimli kullanır ve alacağı aksiyonlar için piyasaları hazırlar ve yönlendirirler. ABD Merkez Bankası FED, herhangi bir toplantıda gerçekleştireceği faiz indirimini çoğu zaman haftalar öncesinden piyasanın bilmesine yönelik adımlar atar ve bu adımlar neticesinde tahminlerde faiz konusunda nasıl bir aksiyon alınmalıdır sonucunu belirlemektedir…

Merkez bankası faiz oranlarını dolaşımdaki para miktarını kontrol altına almak için kullanmak zorundadır. Ekonomide dolaşan fazla para, daha fazla ekonomik aktivite ve daha az işsizlik anlamına gelirken, daha az para ise daha az ekonomik aktivite, daha yüksek işsizlik ve daha düşük enflasyon anlamını taşır.

Dünya Ülkeleri Merkez Bankaları faiz oranları nedir?

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası : %45

Federal Rezerv (FED)                           : %5.50

Avrupa Merkez Bankası (ECB)            : %4.50          

İngiltere Merkez Bankası (BOE)          : %5.25

İsviçre Merkez Bankası (SNB)             : %1.75

Avustralya Merkez Bankası (RBA)       :%4.35

Kanada Merkez Bankası (BOC)            :%5.00

Japonya Merkez Bankası (BOJ)            :%-0.10

Rusya Federasyonu Mrk. Bank.(CBR) :%16.00

Hindistan Merkez Bankası (RBI)          :%6.50

Çin Merkez Bankası (PBOC)                :%3.45

Brezilya Merkez Bankası (BCB)           :%11.25

Yukarıda belirtenler, her ülke kendi para birimi üzerinden değerleniyor. Ben gazeteciyim, Ekonomist değilim. Bilmediğim işlerde de kendimi uzman gibi göstermem ama konuyu iyi bilen Uzman Dostlarımıza sorar sizleri bilgilendirmeye çalışırım. Bizleri bu konuda aydınlatan Ekonomist Bilal Doğan’a teşekkür ediyorum…